Asystent osoby niepełnosprawnej współtworzy programy rehabilitacji i pomocy osobie niepełnosprawnej, doradza w zakresie usług medycznych, rehabilitacyjnych, zawodowego przekwalifikowania, kontaktów społecznych, usług kulturalnych, rekreacji i integracji ze środowiskiem, diagnozuje warunki życia i dąży do usuwania wszelkiego typu barier psychologicznych, społecznych, architektonicznych, komunikacyjnych, pobudza aktywność osoby niepełnosprawnej oraz jej rodziny w celu zaspokojenia potrzeb biologicznych, psychicznych i społecznych, planuje, kontroluje i ocenia indywidualny program pomocy osobie niepełnosprawnej, włącza osobę niepełnosprawną w programy instytucji i placówek świadczących usługi rehabilitacyjne.
Zakres działań zawodowych asystenta wymaga posiadania określonych kompetencji personalnych i społecznych. Wśród nich, ze względu na charakter pracy z człowiekiem niepełnosprawnym, istotne znaczenie ma empatia i komunikatywność. w realizacji zadań kreatywność, konsekwencja i umiejętność współpracy oraz zdolności negocjowania pomocy i wsparcia ze strony środowiska społecznego, organizacji i instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych. Pracodawcy oczekują od osoby wykonującej ten zawód specjalistycznego przygotowania, dlatego konieczne jest kontynuowanie kształcenia zawodowego w podyplomowych formach doskonalenia zawodowego.
Asystent osoby niepełnosprawnej uzyskuje kwalifikację po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.